Stoombierbrouwerij Het Hert

Achtergrond informatie

Bierbrouwerij het Hert was van 1862 tot 1968 gevestigd in Vlijmen (Noord-Brabant). Remy Hartelo (achterkleinzoon van de laatste brouwer) heeft in 2013 samen met Sander Verweij besloten om de brouwerij nieuw leven in te blazen in Nijmegen. 

In de brouwerij van schoonvaders

Sinds 1836 is er sprake van een bierbrouwerij in Vlijmen. Volgens een verkoopakte wordt "een huis met een erve, bierbrouwerij, schuur en tuin in Vlijmen, kwartier het dorp" voor 8.000 gulden verkocht door Jan van Ooijen aan Adrianus van Wamel. In 1863 wordt de brouwerij verkocht aan Jacobus de Rooij, wiens dochter Helena Petronella op 18 november 1863 trouwde met Josephus Antonius Corman. Volgens de familie Corman was Josephus bierbrouwer van beroep waardoor aangenomen wordt dat hij in de brouwerij voor zijn schoonvader ging werken.

Runderpoten

In 1868 werd J.A. Corman naast brouwer ook burgemeester van Vlijmen. In die tijd een veel voorkomend iets. Deze functie bekleedde hij tot 1877. In de beginjaren werden er afwisselend twee soorten bier gebrouwen, namelijk Gerstebier en Nieuwligt (dubbel gerstebier) wat anderhalf keer zo duur was als het Gerstebier. Van 1867 werd er ook Beijersch Bier gebrouwen. Er werd tot 1870 gebruik gemaakt van runderpoten bij het bierbrouwen, wat waarschijnlijk de houdbaarheid van het bier bevorderde. Elke week werd er 40 tot 60 ankers gebrouwen (1 anker is ongeveer 20 liter).

x 2 en nog eens x 1,5

In 1870 werd de capaciteit van de brouwerij verdubbeld, terwijl de produktie in 1880 nog eens met de helft verhoogd werd. De brouwerij heeft dan 5 mensen in dienst. Waarschijnlijk was dit te danken aan de in dat jaar gestarte produktie van het succesvolle Extra Stout. Tevens werd er Pale Ale gebrouwen. Naast Extra Stout en Pale Ale werd er Dubbel Princesse Bier, Bourgogne Bier, Faro en Oud Bruin gebrouwen.
Het Hert
Wanneer de naam Het Hert voor het eerst werd gebruikt is niet helemaal duidelijk. Al op de eerste etiketten van Corman is in de rode ruit duidelijk een hert te zien. Waarschijnlijk komt de naam van de uitdrukking "het dorstige hert". Verschillende brouwerijen uit die tijd (1860) gebruikten deze naam, o.a. A. Meuwissen te Echt (L), C. Wijnen te Eersel, A.S. van Mourik te Lith en J. Koppers te Well (L).

Hofleverancier

De heer Corman mocht het predikaat Hofleverancier gebruiken omdat de brouwerij het bier had geleverd bij een bezoek van Koning Willem II op 31 juli 1883 aan 's-Hertogenbosch. Uit de boeken blijkt ook dat in 1901 zelfs Stout is gebrouwen voor export naar Indië, hetgeen een aparte bereiding vereiste. J.A. Corman overlijdt op 26 maart 1903 en Jacobus Corman krijgt van moeder, broers en zussen de volmacht om de zaak te runnen. Echter, de naam van de brouwerij verandert in Wed. J.A. Corman.

TROEF

In 1909 neemt Anton Corman de brouwerij over en er gaan diverse zaken in de brouwerij veranderen. De mouterij wordt opgeheven en er wordt gestart met de produktie van 'limonade gazeuses', de in Vlijmen later bekend geworden TROEF-limonades.

Brouwen voor Phoenix

Rond 1926, als er een motor van 6,6 PK (ongeveer 5 KW) aan electrisch vermogen geïnstalleerd wordt, heeft de brouwerij vier personen in dienst. Vanaf 1930 brouwde Corman Extra Stout voor het gerenommeerde Phoenix uit Amersfoort en leverde dit daar aan in houten vaten. Later bottelde Corman het ook het Stout voor Phoenix

Crisisjaren

De zaken gingen voorspoedig totdat de crisisjaren aanbraken. In deze jaren liep de jaarproduktie terug tot een kwart van het tot dan gebruikelijke aantal hectoliters. Nadat Anton Corman is overleden neemt zijn vrouw (wed. M. Corman-Pelgrim) de brouwerij over. Albéric en Cornelis (Cees) Corman worden medebestuurder. Nadat in 1941 tijdens de Tweede Wereldoorlog de produktie in zijn geheel wordt stilgelegd, dienen de kelders van de brouwerij als veilige schuilplaats voor onderduikers. Na de oorlog werd het bierbrouwen echter weer hervat met hoofdzakelijk Oud Bruin.

Overname

Op 31 mei 1964 overlijdt mevrouw M. Corman-Pelgrim. Haar zoon Anton Corman neemt de brouwerij over. In 1968 wordt de brouwerij overgenomen door De Drie Hoefijzers uit Breda waarna Corman niet meer brouwt. Er zijn dan nog zes medewerkers in dienst. Wel blijft hij gedurende acht jaar groothandel voor De Drie Hoefijzers.
In 1983 werd de brouwerij gesloopt. De bierketel, beslagkuip en flessenspoelmachine werden door Heineken opgekocht voor een toekomstig biermuseum.

Het Hert ontwaakt!

Eind 2013 rijden vrienden Sander en Remy naar België om een brouwinstallatie aan te schaffen. Remy is de achterkleinzoon van de laatste brouwer en droomt er als klein jongetje al van om de brouwerij weer nieuw leven in te blazen. Sander, eigenaar en chef-kok van een succesvol cateringbedrijf, is geïnteresseerd geraakt in het brouwersvak door alle verhalen van Remy en krijgt ook al snel het brouwersvirus te pakken! Vanaf dan wordt elk vrij moment benut om aan de receptuur te werken van Edelhert, het eerste bier van Het Hert na zijn winterslaap.

2015 - Klaar voor het echte werk

In mei 2015 is het zover: het recept voor Edelhert Bier is geperfectioneerd, er is een nieuw logo, een etiket en een duidelijk plan. Voor het tweede bier, Damhert, wordt inmiddels druk gebrouwen om het ook naar een topniveau te brengen. Kortom, Bierbrouwerij Het Hert gaat Nederland opnieuw veroveren! Het (nieuwe) Hert is gevestigd in Nijmegen.