Delen
Delen
Op bier zit accijns. Accijns is een indirecte belasting die wordt geheven op verschillende goederen in Nederland. Voorbeelden van goederen waar accijns op wordt geheven zijn tabak, brandstof en alcohol (en dus ook op bier).
Op alle producten die te koop zijn, heft onze overheid een verbruiksbelasting. Dat kan op twee manieren gebeuren. Ten eerste is er de omzetbelasting (BTW). Naast de BTW wordt er op sommige producten accijns geheven. Dit is een verbruiksbelasting die op bepaalde producten is toegepast met als doel het gebruik ervan te ontmoedigen. Denk hierbij aan tabak, benzine en dus ook alcohol. Deze vormen van belastingheffing zit verweven in de prijs van het product voor de consument.
In principe is het de brouwerij die opdraait voor het afdragen van de accijns. Echter, de brouwerij berekent deze kosten door aan de consument. De verandering in de accijnsopbouw die sinds 2024 geldt is dus ongunstig voor speciaalbierbrouwerijen, maar ook voor liefhebbers van zwaarder ambachtelijk bier.
Een Nederlandse brouwerij is zelf verantwoordelijk voor het betalen van de accijns op het bier dat zij produceert en in Nederland verkoopt. De accijns wordt afgedragen aan de Nederlandse Belastingdienst voordat het bier op de markt komt. Dit proces werkt als volgt:
Wanneer een buitenlandse brouwerij bier verkoopt in Nederland, moet de accijns op dat bier worden betaald in Nederland, omdat de accijns van toepassing is op de verkoop en consumptie van alcoholhoudende dranken binnen de Nederlandse grenzen. Wie de accijns precies betaalt, hangt af van de situatie:
De laatste aanpassing van de bieraccijns werd 1 januari 2024 ingevoerd.
In dit artikel nemen we je eerst mee door de regelgeving die 1 januari 2024 werd ingevoerd. Vanaf dat moment werd de accijns niet meer bepaald op basis van het stamwortgehalte en de daaruit voortkomende categorieën van bier, maar op basis van het alcoholpercentage.
Op deze manier van belasting heffen kwam veel weerstand vanuit de Nederlandse bierwereld. De wetgeving die vanaf 2024 in ging raakte namelijk vooral brouwerijen die zwaardere bieren produceren (dus met een hoger alcoholgehalte). Dit zijn vaak juist de kleine, ambachtelijke brouwerijen die het Nederlandse bierlandschap zoveel kleur geven.
Tot 2024 keek de overheid bij het bepalen van de hoogte van de accijns op bier naar de graden Plato, daarover vind je meer verderop in dit artikel. Dat systeem werd vervangen door een systeem waarbij het alcoholpercentage leidend is: hoe meer alcohol er in bier zit, hoe meer accijns er moet worden betaald. Dat is duidelijker, maar het betekent wel dat de accijns op zwaardere bieren hoger wordt.
Het normale tarief per hectoliter is sinds 2024 vastgesteld op €8,12 per alcoholpercentage met een minimumbedrag van €26,13 per hectoliter (dit tarief geldt voor brouwerijen die per kalenderjaar gemiddeld meer dan 200.000 hl bier produceren). Het lage tarief (voor brouwerijen die gemiddeld per kalenderjaar minder dan 200.000 hl bier brouwen) is €7,51 per hl per alcoholpercentage.
In onderstaande tabel laten we zien hoeveel accijns er per biersoort (afhankelijk van het alcoholpercentage) op 1 hectoliter (100 liter) bier zit sinds ingang van de het nieuwe accijnssysteem vergeleken met de situatie vóór 1 januari 2024. We hebben voor de verschillende bierstijlen een gemiddeld alcoholpercentage gekozen, zodat we de verschillen in accijns het beste kunnen aantonen. Onderstaande berekening voor de accijns gaat uit van het lage tarief, zodat we het verschil in accijnzen vooral voor de kleine brouwerijen kunnen laten zien. De getoonde prijzen gelden per hectoliter gebrouwen bier.
| Biersoort | ABV (%) | Accijns '23 | Accijns '24 | Stijging |
| Pils | 5,0 | €37,96 | €37,55 | -1% |
| Weizen | 5,0 | €37,96 | €37,55 | -1% |
| Witbier | 6,0 | €37,96 | €45,06 | +19% |
| Blond | 6,5 | €47,48 | €48,82 | +3% |
| Dubbel | 7,0 | €47,48 | €52,57 | +11% |
| Bockbier | 7,0 | €47,48 | €52,57 | +11% |
| IPA | 7,5 | €47,48 | €56,33 | +19% |
| Zwaar Blond | 8,0 | €47,48 | €60,08 | +27% |
| Tripel | 8,5 | €47,48 | €63,84 | +34% |
| Quadrupel | 10,0 | €47,48 | €75,10 | +58% |
| Radler | 2,0 | €8,83 | €26,13 | +196% |
| Alcoholvrij bier | 0.0 | €8,83 | €26,13 | +196% |
In dit voorbeeld zetten we twee keer een bier uit dezelfde stijl tegenover elkaar om te laten zien hoeveel accijns er op een biertje zit dat je aan het drinken bent.
Pils is het meest gedronken bier van Nederland (ruim driekwart van al het gedronken bier in Nederland is pils).
Heineken is de grootste brouwerij van Nederland en zij zitten dan ook in het hoge accijnstarief. Het Heineken pils heeft een alcoholpercentage van 5,0%. Dat betekent dat er (5x€8,12=) €40,60 accijns zit op een hectoliter bier en dus €0,406 op een liter bier. In dit voorbeeld rekenen we met glazen met een inhoud van 25cl, wat betekent dat er €0,10 accijns op een glas Heineken zit.
Hoe zit het met pils dat door een kleinere brouwerij wordt gebrouwen? Gooisch Goud van de Gooische Bierbrouwerij bevat ook 5% alcohol. Aangezien het volume van deze brouwerij lager is dan 200.000 hl per jaar wordt hier met het lage accijnstarief gerekend. Dat betekent dat er (5x€7,51=) €37,55 accijns zit op een hectoliter bier en dus €0,3755 op een liter bier. In dit voorbeeld rekenen we met glazen met een inhoud van 25cl, wat betekent dat er €0,09 accijns op een glas Gooisch Goud zit.
De biersoort Tripel is een geliefde bierstijl onder bierliefhebbers. We vergelijken opnieuw een bier van een grote brouwerij en van een kleinere brouwerij om de accijns op een glas bier te vergelijken.
Hertog Jan Tripel is een bier met 8,5% alcohol en voor dit bier moet er gerekend worden met het hoge accijnstarief. Op een hectoliter van dit bier zit (8,5x€8,12=) €69,02 accijns en op een liter dus €0,69. Drink je dit bier uit een 25cl glas dan zit er dus €0,17 accijns op een glas Hertog Jan Tripel.
Drink je het tripelbier Lumunus van Stadsbrouwerij 013, dan geldt de volgende berekening voor de accijns op een glas van dit bier. Op een hectoliter van dit bier zit (8,5x€7,51=) €63,84 accijns en op een liter dus €0,64. Drink je dit bier uit een 25cl glas dan zit er dus €0,16 accijns op een glas 013 Lumunus.
Het verschil in het hoge en lage tarief is dus gering. Helemaal als we bedenken dat de accijns op het Tripelbier van Stadsbrouwerij 013 vóór 2024 €47,48 per hectoliter (€16,36 minder dan nu) was, kunnen we er niet omheen dat ambachtelijke brouwerijen hard worden geraakt door de nieuwe wetgeving. Vooral ook door het feit dat veel ambachtelijke brouwerijen zich juist onderscheiden met zwaardere en meer smaakvolle bieren.
Alcoholvrij bier maakt de grootste stijging in belasting door van alle biersoorten (+196%). Deze stijging komt doordat er sinds begin 2024 een minimumbedrag per hectoliter wordt gehanteerd voor 'limonade, frisdrank, alcoholvrij bier, vruchtensap, groentensap en mengsels van vruchten- en groentensap. Dit minimumbedrag bedraagt €26,13 per hectoliter en dit was €8,83. Dat betekent een stijging van het verbruiksbelasting voor alcoholvrij bier van 196%.
De verhoging van de verbruiksbelasting op alcoholvrij bier is onbegrijpelijk voor de bierwereld die veel heeft geïnvesteerd in dit segment. Ter illustratie; een kratje pils is €0,27 duurder geworden (de grote pilsbrouwers brouwen meer dan 200.000 hl per jaar en er wordt dus met het hoge accijnstarief gerekend). Op een krat alcoholvrij pils zit sinds begin 2024 €1,25 extra verbruiksbelasting.
In Duitsland en België is de accijns veel lager op bier. In onderstaande tabel laten we accijns per hectoliter zien voor een aantal populaire bierstijlen. In onderstaande voorbeeld rekenen we met het hoge Nederlandse tarief (€8,12 per alcoholpercentage per hectoliter).
| Biersoort | Nederland | België | Duitsland |
| Pils (5% ABV) | €40,60 | €24,05 | €9,44 |
| Weizen (5% ABV) | €40,60 | €24,05 | €9,44 |
| IPA (7,5% ABV) | €60,09 | €32,07 | €12,59 |
| Tripel (8,5% ABV) | €69,02 | €36,08 | €14,56 |
| Quadrupel (10% ABV) | €81,20 | €36,08 | €14,95 |
De data laat zien dat de overheid in Nederland veel meer verdient aan de productie van alcoholische dranken in vergelijking met onze directe buurlanden.
Als we dit uitdrukken in de accijns voor een krat pils dan gelden de volgende bedragen:
- Nederland: €2,92 accijns per krat met 7,2 liter bier
- België: €1,73 accijns per krat met 7,2 liter bier
- Duitsland: €0,68 accijns per krat met 7,2 liter bier
Tussen 2014 en 1 januari 2024 was de accijns op bier als volgt opgebouwd.
.webp "opbouw prijs glas bier")
Voor bier zijn er verschillende accijnstarieven. Niet het alcoholgehalte was bepalend voor het tarief, maar het extractgehalte van het bier. Het extractgehalte wordt uitgedrukt in graad plato (°P). Hiermee wordt het gehalte van opgeloste stoffen die in het stamwort van het bier zitten bedoeld, plus het gehalte van de stoffen die na de gisting aan het bier zijn toegevoegd.
De maat 'graden Plato' werd ontwikkeld door de Oostenrijkse wetenschapper Karl Balling in 1843 en later voor de Duitse Keizerlijke Commissie verbeterd door de Duitser Fritz Plato.
In Nederland is het niet toegestaan om het stamwortgehalte op de fles te vermelden. In plaats daarvan wordt een categorie-indeling gebruikt. Op het etiket staat dan bijvoorbeeld "Cat II Bier".
In de praktijk betekent deze indeling in categorieën dat de speciaalbieren in categorie S geplaatst kunnen worden, de meeste pilsners vallen onder categorie I. Voorbeelden van bieren die in categorie II vallen zijn Amstel Blond en Heineken Oud Bruin.
Een vuistregel om het alcoholpercentage grofweg te berekenen is door het stamwortgehalte te vermenigvuldigen met 0,4.
|
Categorie |
Plato |
Accijns tarief per hectoliter t/m 2013 |
Accijns tarief per hectoliter vanaf 2014 |
|
S |
15,5 en hoger |
€ 44,90 |
€ 47,48 |
|
I |
11-15,5 |
€ 35,90 |
€ 37,96 |
|
II |
7-11 |
€ 26,94 |
€ 28,49 |
|
III |
1-7 |
€ 6,05 |
€ 6,40 |
Brouwerijen die kleinere volumes bier verkopen betalen minder accijns. De drempel voor het volume ligt op 200.000 hl per jaar. Bierbrouwerijen die minder bier brouwen betalen 92,5% van de bovenstaande tarieven.
Om een accijnsverhoging te verduidelijken, even een voorbeeld met behulp van de prijs voor een krat Heineken. Heineken valt in Cat I, met deze accijnstarieven zal het voorbeeld berekend worden.
In 2013 was de accijns op een krat Heineken (7,2 liter * (35,90/100)=) €2,58. Met de verhoging van 5,57 procent zal dat €2,73 per krat worden (37,96 / 100 * 7,2). Per krat ontvangt de staat dus €0,15 extra in 2014 vergeleken met 2013.
De afgelopen jaren is de accijns niet meer verhoogd, de laatste accijnsverhoging was in 2014. Tussen 2002 en 2014 heeft de Nederlandse bierdrinker het wel flink te verduren gehad qua accijnsverhogingen op hun favoriete drank.
In 2002 is de accijns op bier al eens flink verhoogd, met 18 procent. In 2009 was het weer zover en kwam de overheid met een verhoging van maar liefst 30 procent op de proppen. In 2013 werd er een accijnsverhoging van 10 procent doorgevoerd. En ook in 2014 moesten we weer dieper in de buidel tasten: per 1 januari werd de accijns op bier met nog eens 5,75 procent verhoogd. Ten opzichte van het jaar 2000, is de bieraccijns in 2014 met bijna 80% gestegen! In totaal verdient de Nederlandse biersector jaarlijks zo’n 390 miljoen euro voor de schatkist.
Doordat de accijns op bier is verhoogd met 5,75%, zou de prijs van een krat bier gemiddeld zo’n € 0,15 stijgen. De gemiddelde prijs voor een krat bier werd in 2014 echter €0,62 hoger dan in 2013. Dat is 4 keer meer dan je zou verwachten. Brouwerijen en supermarkten hebben de accijnsverhoging van 2014 dus aangegrepen om de bierprijzen flink te verhogen.
Een van de voornaamste redenen voor accijnsheffing is het verschaffen van inkomsten aan de staat. Een andere reden is om de drankconsumptie in Nederland te verminderen. Helaas is nu gebleken dat accijnsverhogingen op bier de overheid meer geld kost dan dat het opbrengt.
Door de accijnsverhoging van 2013 is er in Nederland vorig jaar 3 procent minder bier verkocht. Hierdoor zijn de BTW-inkomsten gedaald van 798 miljoen euro tot 770 miljoen euro, een verlies van 28 miljoen euro. Het kabinet had gerekend dat de accijnsverhoging van tien procent in 2013 zo'n 39 miljoen euro zou opbrengen. Helaas leverde het maar 24 miljoen euro aan inkomsten op. Te weinig dus om het verlies in de BTW-inkomsten op te kunnen vangen.
De accijnsverhoging van 2013 heeft dus dus geen geld opgebracht, maar kostte de staat 4 miljoen euro!
Om hier een beeld te schetsen van het verschil in accijnzen tussen Nederland en onze bier-buren België en Duitsland, hieronder een overzichtje met de, overigens, schrikbarende verschillen! Deze verschillen hebben bijgedragen aan het biertoerisme: mensen uit de grensstreek die hun bier in het buitenland kopen.
De onderstaande data gold op het moment dat in 2014 de nieuwe accijnsregels werden ingevoerd.
| Land | Accijns per hectoliter | Accijns per krat |
|
|
€ 37,96 |
€ 2,73 |
|
|
€ 24,05 |
€ 1,73 |
|
|
€ 9,44 |
€ 0,68 |
- Verhoging bieraccijns met 5,75%
- Stijgende alcohol accijns remt drank verkoop
