Brouwerij Verhaeghe

Achtergrond informatie

De geschiedenis van de Brouwerij Verhaeghe neemt haar aanvang toen de twee halfbroers, Adolf Verhaeghe (1851-1918) en Paul Verhaeghe (1860-1936), in 1892 het initiatief namen tot de oprichting van een brouwerij-mouterij, nabijheid van de spoorlijn Kortrijk-Oudenaarde-Brussel. Spoedig zou Adolf afstand nemen van de brouwerij-mouterijactiviteit en ging zich enkel richten op het beheer van de landerijen, de handel in kolen en meststoffen, de steenbakkerij en de provinciale en gemeentelijke politiek.

Gebouwd uit eigen steenfabriek

De Brouwerij-mouterij Verhaeghe werd gebouwd met de stenen uit de steenfabriek van Adolf Verhaeghes en de gerst werd betrokken uit de opbrengst van de eigen landerijen. Het is niet verwonderlijk dat de eerste klanten die de basis vormden van de brouwerij werden gevonden in de boeren en de personen met wie de Verhaeghes zakelijke relaties onderhielden. Later werd dit uitgebreid met uitbaters van slijterijen. Deze panden liet Paul optrekken met stenen uit Adolf Verhaeghes steenbakkerij om deze te verhuren als drankgelegenheid. Op deze manier werd de lokale markt verder uitgebouwd. Door de voor die tijd bijzondere ligging van de brouwerij aan de spoorlijn Kortrijk-Brussel kon de Brouwerij Verhaeghe een klantenkring opbouwen tot in Brussel.

Brouwmeester van de Drie Sleutels

Bij de oprichting kon Paul Verhaeghe ook voor de nodige brouwkennis aankloppen bij de familie. Paul Verhaeghes zus, Marie-Mathilde (1856-1929) huwde op twintigjarige leeftijd de brouwerszoon Frédéric Vanderhaeghe (1844-1923) van Brouwerij de Drie Sleutels te Gent. Nadat Paul Verhaeghe een korte stage doorlopen had in de brouwerij van zijn schoonbroers, kreeg hij de brouwmeester van aldaar mee om de Brouwerij Verhaeghe in Vichte op te starten.

Eerste Wereldoorlog

Wat allemaal zo mooi begonnen was, kende een abrupt einde bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog. Paul Verhaeghe weigerde echter om voor de Duitse bezetter te brouwen en deze besloot direct met de ontmanteling van de brouwinstallaties voor de aanmaak van oorlogsmunitie van het veel erin verwerkte koper.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog brengen de Duitsers het in Duitsland bekende Pilsener bier mee. Het Pilsener bier verschilt met bieren in België omdat het een bier van lage gisting is i.p.v. de hoge gistende bieren hier. Het gistingsproces van dit bier geschied bij lage temperaturen wat voor die tijd bijzondere apparatuur, nl. koelapparatuur, vereist. Hierdoor kan het gistingsproces verlopen bij een temperatuur lager dan de omgevingstemperatuur. Toen na de Eerste Wereldoorlog de brouwwereld moest heropstarten was dit niet gemakkelijk, dit door de hoge investeringskost na ontmanteling en door de opkomst van het pilsbier, iets waarmee de traditionele Belgische brouwerijwereld indertijd nauwelijks vertrouwd was. Brouwerij Verhaeghe ging ook in wederopbouw, direct rekening houdend voor het brouwen van lage gistingsbieren.

Brouwershuwelijken

In 1937 zetten Victor en Léon Verhaeghe de activiteit van hun vader Paul voort. Victor en Léon Verhaeghe huwen de dochters van de brouwer Joseph Veys uit Kortrijk. Ook hun zus, Antoinette, huwt met brouwer Léon Versele van de Brouwerij Anglo-Belge te Zulte. Deze huwelijken leidde uiteraard tot gelukkige families maar ook tot beperkingen door regionale marktafspraken voor de bedrijven van de door de huwelijken vermengde bedrijven.

Tweede Wereldoorlog

Net als tijdens de Eerste bepaalde ook de Tweede Wereldoorlog opnieuw sterk het leven in de Belgische brouwerijwereld. De Duitse bezetters legde allerlei beperkende maatregelen op waardoor door het tekort aan gerst enkel een "Zero-huit" gebrouwen kon worden, een bier 0,8 % volume alcoholgehalte. Hevige bombardementen tijdens en op het einde van de oorlog, gericht op het station in Kortrijk en uitgevoerd door de geallieerden, legden heel wat slijterijen van de brouwerij plat.

Opmars grote brouwerijen

Wat zich na de Eerste Wereldoorlog al aftekende verstevigde zich nog meer na de Tweede Wereldoorlog, het pilsbier had een veelbelovende toekomst. Door de toenemende welvaart en mobiliteit na de wederopbouw konden heel wat brouwerijen met voor oorlogs opgebouwde merkbekendheid voor hun pilsbier het regionale karakter verlaten en een nationale bekendheid opbouwen. De opmars van deze brouwerijen was niet alleen mogelijk door een groeiende biermarkt maar ook door overnames van brouwerijen met hun klantenkring. Het gevolg was dat het aantal brouwerijen sterk afnam.

Vasthouden aan de roots

Brouwerij Verhaeghe, hoofdzakelijk bekend om haar oud-Vlaamse rood-bruine bieren, ging ging niet mee met de pilshype bleef vooral verder werken aan kwaliteitsverbetering van haar speciale bieren. In 1951 behaalde ze loon naar werken met de eerste prijs op de internationale proefzitting in het Groot-Hertogdom Luxemburg voor haar Echte Kriek en in 1958 de eerste prijs met haar oud-Vlaams rood-bruin, Vichtenaar, tijdens de Internationale proefzitting te Gent. Het bewijs dat ook naast Pilsner er toch nog een markt is voor oude Belgische bieren.

Flower-pover

Ook voor de Belgische brouwerij sector is 1968 niet zonder betekenis. Met de opkomst van de "Flower-power" zweren de jongeren de vooruitgang af onder het motto "back to the roots". In de brouwerijsector vertaalt deze beweging zich in een zoeken naar originele streekgebonden producten. Deze trend versterkt zich tot de eerste helft der tachtiger jaren: de periode waarop de 18-ers van toen de 40-ers van nu zijn met verantwoordelijkheidsposities in de maatschappij. Hierdoor kunnen ze hun zienswijze nu aan beslissingsmacht gekoppeld zien. Deze trend is de Brouwerij Verhaeghe ook niet ontgaan en ze maakt hiervan dankbaar gebruik om haar product "Duchesse de Bourgogne", een veredeld oud-Vlaams rood-bruin bier, merkbekendheid te geven in het binnen- en het buitenland. Maar niet alleen Verhaeghe speelt hier op in. Ook de grote medespelers zoals Heineken en Interbrew is dit niet ontgaan. Waar kleine brouwerijen de kennis en kunde in huis hebben verkrijgen de grote brouwerijen dit door overnames.