Delen
Delen
Brouwerij N.A. Bosch De Keyzer was een bierbrouwerij uit Maastricht (Nederland).
Type brouwerij
Productiebrouwerij
Actief
Nee, in 1970 gesloten (143 jaar actief geweest)
Straat
Wijker-Grachtstraat 19
Postcode
6221 CX
Plaats
Provincie
Land
Website
Nicolaas August (N.A.) Bosch werd geboren op 25 juli 1797 als zoon van koopman Joannes Bosch (1754-1817) en Thérese Jeukens (1759-1827). Op 21 jarige leeftijd gaat Nicolaas in de zaak van zijn moeder, inmiddels weduwe, werken als koopman in koloniale waren. In april 1820 huwt N.A. Bosch met M.A. Vlieckx (1796-1866). Deze familie Vlieckx was een vooraanstaande Maastrichtse familie van brouwmeesters, doctors, apothekers, notarissen en kooplieden.
Op 1 maart 1827 komt Hubert Vlieckx, vader van M.A. Vlieckx, te overlijden. N.A. Bosch wordt door erfenis nu mede-eigenaar van het het huis en brouwerij in de Rechtstraat (thans nr. 61). De brouwerij is een middelgrote brouwerij in Maastricht (één van de 40 op dat moment). Hiernaast blijft N.A. Bosch ook koopman en onderneemt nieuwe industriële activiteiten, zoals een zeep- en zoutziederij en aardewerkfabriek.
In 1857 overlijdt Nicolaas Bosch. Zijn vrouw overlijdt in 1866. In de eerste jaren daarna is er sprake van een onverdeelde boedel. Uiteindelijk vindt er verdeling plaats over de vijf kinderen: Willem Hubert Bosch, Pierre Eugene Bosch, Willem August (W.A.) Bosch, Joseph Bosch en Virginie Bosch. Willem August Bosch en Joseph Bosch wensen onmiddellijk “uitgetrokken” te worden. De overige drie kinderen wensen hun aandeel onverdeeld te laten. Hubert Bosch neemt dan de leiding van de brouwerij op zich en er onstaat dan een vennootschap onder de naam “firma N.A. Bosch”. Om de andere twee kinderen, vennoten, uit te kopen worden een de aardewerkfabriek, de azijnfabriek en de kaarsenfabriek afgestoten.
Tussen 1882 en 1884 werd de brouwerij gerenoveerd en werd de productie op stoomkracht uitgevoerd. Hubert Bosch is degene die ingrijpende verbouwingen en uitbreidingen realiseert. In 1870 neemt de broer van Hubert, Willem August Bosch de leiding over voor een nieuw te bouwen mouthuis en brouwerij. Willem August Bosch maakt het gereed komen van de nieuwbouw niet meer mee. Hij overlijdt op 52 jarige leeftijd in 1883.
W.A. Bosch was gehuwd met M.C. Mélotte. Uit dat huwelijk komen de kinderen de Julia en Fernand Bosch. De weduwe Mélotte trouwt in 1886 met de jongere P.A. Ernest Bosch (zoon van Hubert Bosch). Uit dit worden drie kinderen geboren, onder andere Marcel Bosch (1888-1974). Ook nam toen in dat jaar de Maastrichtse brouwerij de Luikse brouwerij Grand Brasserie de Vennes over. In 1889 huwde Alfred Bosch in Luik Julienne Suetin, dochter van de eigenaar van de betreffende brouwerij. Via erfenis en het uitkopen van een compagnon kwam de Luikse brouwerij geheel in het bezit van de familie Bosch. Beide brouwerijen produceerden seizoenbier: het Saison de Liège. Het bier was zeer populair. Het werd gebrouwen in de warmere periode tussen november en maart. Hierna werd het bier een aantal maanden opgeslagen zodat het in de zomer op dronk was. Er waren twee soorten seizoensbier: de Simple Saison en de Double Saison. De gist voor de Double Saison kwam drie keer per week met de boot van Bonhomme vanuit Luik naar Maastricht. De Maastrichtse en de Luikse tak van het Bosch-imperium beleverden elkaars markten. Zo leverde De Keyzer bijvoorbeeld Bière de Maastricht voor de Luikse markt.
In 1921 werd de Luikse brouwerij gesloten. De Duitse bezetter had de brouwerij geplunderd en al het koperwerk was in het belang van de oorlogsindustrie in beslag genomen en afgevoerd. De bierproduktie kwam tot stilstand en het bedrijf kwam de slag niet meer te boven. Tussen beide wereldoorlogen was de brouwerij nog één van de 6 brouwerijen in Maastricht (exclusief twee kloosterbrouwerijen). De overgang naar het brouwen volgens de ondergistende produktiemethode in 1930 bleek voor zowel Bosch als van Aubel van De Ridder van doorslaggevende betekenis. Van de Maastrichtse brouwerijen hebben deze twee brouwerijen het het langst volgehouden.
Ernest Bosch wordt dan met de leiding van de brouwerij belast en wordt tevens beherend voogd over de minderjarige kinderen Julia en Fernand Bosch. In 1902 wordt de dan 21 jarige Fernand Bosch mede-eigenaar van de brouwerij. De karakters van beide botste nog al eens, welke de brouwerij niet ten goede kwamen. In 1913 greep de familie in en werd Marcel Bosch (1888-1974), zoon van Ernest Bosch, naar voren geschoven als de leiding van de brouwerij. Tot die tijd had Marcel Bosch gewerkt bij de stoomhoutzagerij van zijn vader Ernest Bosch. Hij had dus geen ervaring met het brouwwezen maar werkte zich echter snel in. Uiteindelijk verkrijgt Marcel Bosch ook de eigendomsaandelen van Julia en Fernand Bosch.
Pas in 1948 werd gestart met de productie van pilsener. De productie van limonade voorkwam een voortijdige sluiting van de brouwerij. In 1970 werd echter de roerstok door brouwmeester Marcel Bosch terzijde gelegd en wordt gestopt met de bierproductie, in 1971 worden de boeken gesloten.
Na de dood van Marcel Bosch in 1974, wordt zoon Paul Pierre Alfred Bosch eigenaar van de (slapende) brouwerij met de bijbehorende brouwerswoning aan de Rechtstraat. Het is zijn verdienste dat het complex aan de Wycker Grachtstraat behouden is gebleven. Tientallen jaren was hij daar dagelijks aanwezig om te werken aan de instandhouding van de monumentale gebouwen en de originele brouwapparatuur. Paul P.A. Bosch overleed op 3 januari 2008 op en leeftijd van 88 jaar.
In 1999 onstonden plannen voor het inrichten van een brouwerijmuseum doch één en ander liep anders dan gepland. De brouwerij (sinds 1996 op de Rijksmonumentenlijst) was nog compleet ingericht en verkeerde in uitstekende staat. Ook de bottelmachines, koelapparatuur, mouterij en de kookketel bleven staan waar ze stonden. De voormalige brouwerij werd nog bewoond door Paul Bosch (1919), een van de drie kinderen van Marcel Bosch.
Paul Bosch bepaalde in zijn testament dat de unieke voormalige brouwerij ook na zijn dood behouden diende te blijven en legateerde deze, samen met de brouwerswoning, aan de Stichting Stoombierbrouwerij de Keyzer N.A. Bosch.
Tegenwoordig is de brouwerij onder beheer van stichting stoombierbrouwerij. Over het complex van de oude brouwerij worden nog rondleidingen gegeven en worden proeverijen gehouden.
