Wat was de bierverordening?

Bierverordening in Nederland

De bierverordening omvatte regelgeving over kwaliteits- en veiligheidseisen die aan bier worden gesteld. Daarnaast stelde de verordening eisen aan hoe een brouwer zijn bierdrinkende consument informeert over de ingrediënten en kenmerken van het bier. De bierverordening viel onder het Productschap Dranken dat per 01-01-2015 is komen te vervallen. 

Nederland was het enige land dat een 'bierverordening' in werking stelde maar wat is het precies? De bierverordening stelde eisen aan bieren om een bepaalde naam te mogen voeren, bijvoorbeeld: wanneer mag een bier pils worden genoemd. Deze definities zijn wettelijk vastgelegd in het Warenwetbesluit Gereserveerde aanduidingen sinds de bierverordening is opgeheven. 

Een ander onderdeel van de bierverordening was dat bieren moesten worden ingedeeld op basis van het extractgehalte in het wort. Elk bier werd in één van de vier opgestelde categorieën geplaatst. Zo vielen de meeste pilseners in categorie I en veel speciaalbieren in categorie S. De categorie van het bier was ook bepalend voor de hoeveelheid accijns die op het bier werd geheven.

De indeling in een bepaalde categorie is afhankelijk van het stamwortgehalte van het bier. Zo viel het bier met het laagste stamwortgehalte in categorie III en het bier met de hoogste stamwortgehalte in de categorie S. Deze categorieën mochten op het bieretiket vermeld worden. Het was in Nederland verboden om het exacte stamwortgehalte te vermelden op het etiket.

Situatie sinds 2015 

De bierverordening werd dus per 1 januari 2015 geschrapt. Het enige wat nog wel wettelijk is vastgelegd zijn de definities van bier, die staan nu in het eerder genoemde 'Warenbesluit Gereserveerde aanduidingen'. 

De indeling in categorieën is dus geschrapt. Toch vermelden veel brouwerijen deze indeling nog vrijwillig, door de categorie op het etiket van het bier te zetten. De ene brouwerij doet het omdat er bij een aantal consumenten de verwachting nog steeds bestaat dat de categorieën vermeld staan op het etiket. Een andere reden voor een brouwerij om het nog te vermelden kan zijn om het als marketingtool in te zetten.

Waarom is de regel weg

De hoofdreden van het gebruiken van de indeling was dat de stamwort-categorieën ook van belang waren voor de accijnstarieven die op het bier van toepassing waren. Dit bleef tussen 2015 en 2024 zo, de indeling verschilde niet met die van de oude bierverordening, echter hanteerde de Wet op de Accijns de categorieën S tot en met III niet meer. 

Bovenstaande schema kwam in 2024 te vervallen, toen werd er een nieuwe accijnswet voor bier geïntroduceerd.

De indeling van de bierverordening is tegenwoordig dus niet meer relevant. De consument daarentegen heeft geen idee wat het überhaupt is. Het stamwortgehalte is voor de brouwers belangrijk en voor de bierkenners leuk om te weten, maar voor de consument weinigzeggend. Het vermelde stamwortgehalte zit overigens niet eens meer in het bier dat je op het moment drinkt... Het stamwortgehalte is het extractgehalte van de wort (dus voor de vergisting). Na de vergisting zijn de suikers grotendeels omgezet in alcohol en koolzuur en is het stamwortgehalte veel lager geworden.