Stadsbrouwerij De Hemel

Achtergrond informatie

We kennen allemaal wel het prachtige terras aan de Franseplaats, waar je kunt genieten van een lekkere Godelieve of als je het aandurft een Helse Engel. Dit is de oudste speciaal bierbrouwerij van Nederland! 

Iedere zaterdag is het mogelijk om een rondleiding door de brouwerij te volgen. 

De brouwerij is ontstaan op initiatief van brouwer Herm Hegger, voormalig brouwmeester van Brouwerij de Raaf uit het Gelderse Heumen.

Brouwerij terug in Nijmegen

Rond 1525 telde Nijmegen nog 45 brouwerijen. In haar glorietijden zouden het er zelfs rond de 70 zijn geweest. Begin 20e eeuw sloot de laatste brouwer, J. Laane, zijn Brouwerij de Ster, gelegen aan de Berg en Dalseweg.
Op 14 mei 1996 werd Stadsbrouwerij de Hemel officieel geopend. De brouwerij is ontstaan op initiatief van brouwer Herm Hegger, voormalig brouwmeester van Brouwerij de Raaf uit het Gelderse Heumen. Nadat Raaf in 1991 door Oranjeboom was overgenomen heeft Han niet stil gezeten. In 1994 begon hij met de verwezenlijking van zijn nieuwe project in het toen nog leegstaande Brouwershuis.

Het brouwhuis

Van het Brouwershuis, waarvan de gevel dateert uit 1621, heeft een onduidelijk verleden. Het is namelijk niet zeker of het ooit echt het gildehuis van de Nijmeegse brouwers is geweest. Daar het gilde formeel nooit is opgeheven, kan het zomaar gebeuren dat Stadsbrouwerij de Hemel er als enige overgebleven Nijmeegse brouwerij lid van is. Daarna heeft het lange tijd dienst gedaan als pakhuis waarvan vermoedelijk een deel een woonfunctie bezet. Gedurende korte tijd deed het gebouw ook dienst als kerk. De buurt ging achteruit, hetgeen ook te herleiden was aan de namen van drie café's: Hemel, Hel en Vagevuur. In 1950 kocht het Nijmeegse bestuur het gebouw aan. Tegenwoordig is het pand een beschermd monument. In de loop van de tijd werd er gemoderniseerd, maar met de restauratie die in 1969 werd afgerond werd er naar gestreefd het gebouw zijn oorspronkelijke uiterlijk terug te geven. Sindsdien was het pand in gebruik als woonhuis.

Een brouwerij maar dan anders

Naast een brouwerij, gevestigd op de begane grond en in de kelders van de Commanderie van St.Jan, is De Hemel tevens een 'levend' museum waar bezoekers met eigen ogen kunnen zien hoe op ambachtelijke wijze bier wordt gebrouwen. Wat deze brouwerij echter onderscheid van andere ambachtelijke brouwers is dat naast het brouwen van bier ze zich ook toe leggen op het maken van andere producten op basis van bier. Uniek is het bierazijn, die in een traditionele reactor uit bier wordt gefermenteerd. Na een lagering van minimaal 3 maanden in eiken vaten is een uniek zacht-moutige azijn ontstaan. Uit die azijn maken ze dan weer mosterd. Tenslotte laten ze door bedrijven in de regio bostelbrood, witbiermarmelade en bonbons van bierlikeur maken. Al deze producten zijn uiteraard in hun eigen winkel te koop.
In 1996 werd er begonnen met het brouwen van één brouwsel van 1000 liter maximaal twee keer per week. In 1997 werd twee keer per drie weken een hoeveelheid van 1000 liter gebrouwen.

Verhuizing

In februari 1999 verhuisde de brouwerij van de Steenstraat 2 in Nijmegen naar de Franseplaats 3 in Nijmegen, alwaar het pand van het voormalig Stedelijk Museum De Commanderie van Sint-Jan werd betrokken. In dit van oorsprong eveneens historische gebouw, dat echter begin jaren zeventig grotendeels herbouwd werd, kregen meer ambachtelijke bedrijfjes een plaats.
Deze nieuwe lokatie werd op paaszaterdag 3 april 1999 officieel geopend. In 1971 koopt de gemeente de commanderie om er na restauratie in 1974 het Nijmeegs museum in te vestigen. Na vertrek van het Nijmeegs museum eind 1998 wil de gemeente het complex verkopen maar stelt als voorwaarde dat het een publieke functie moet behouden. Brouwer Herm Hegger toont belangstelling en wil er behalve De Hemel ambachtelijke bedrijfjes in onderbrengen die de toeristische uitstraling van het gebouw moeten ondersteunen. Gedacht wordt op dat moment aan bijvoorbeeld een glasblazerij, koffiebranderij of hoedenmaker. Met behulp van onder andere een subsidie van het Europees Stimuleringsfonds kan de koop gesloten worden en in iets meer dan een maand verhuist De Hemel van de Steenstraat naar de Franseplaats. Begin mei 1999 opent ook het restaurant Divas haar deuren, in oktober gevolgd door Marionettentheater Madoc.

De Hemel en De Geest

Intussen kondigt Herm Hegger aan zijn destilleerderij uit te breiden en onder de naam De Geest enigszins los te koppelen van de brouwerij. In distilleerderij De Geest wordt ons bier verwerkt tot likeur en jenever, en tot onze grote trots: de drie jaar in eiken vaten gerijpte bierbrand.