Dry January

Wat is Dry January?

Dry January is een gezondheidscampagne die in 2013 werd geïntroduceerd in Engeland. Sindsdien heeft deze alcoholvrije maand zich over de hele wereld verspreid. Waar komt dit begrip vandaan, waarom zou je meedoen en wat zijn de mogelijkheden voor bierdrinkers die willen deelnemen aan deze campagne?

Herkomst

Dry January is een publieke gezondheidscampagne die in 2013 werd geïntroduceerd door Alcohol Change UK. De campagne spoort mensen aan om in de maand januari geen alcohol te drinken. Maar het idee van een alcoholvrije januari werd eigenlijk al in 1942 geboren, toen de Finse regering als onderdeel van haar oorlogsinspanningen tegen de Sovjet-Unie een campagne lanceerde genaamd "Sober January".

In 2014 registreerde Alcohol Change UK de naam en sindsdien is Dry January steeds populairder geworden. Een artikel in New Scientist suggereerde dat Dry January effect kan hebben op zowel je lichaam als je geest.

Professor Kevin Moore, Consultant in Levergezondheidsdiensten van het University College London Medical Centre zei: 'Wat je hebt is een vrij gemiddelde groep Britse mensen die zichzelf niet als zware drinkers zouden beschouwen, maar toch verandert het stoppen met drinken voor een maand de hoeveelheid levervet, het cholesterol en de bloedsuikerspiegel en het helpt hen gewicht te verliezen. Als iemand een gezondheidsproduct had dat dat allemaal in één maand deed, zouden ze binnenlopen.'

In de aanloop naar de campagne van januari 2015 werd voor het eerst samengewerkt met Public Health England en creëerden ze hun eerste radioadvertenties om het bewustzijn te vergroten en meer mensen aan te moedigen mee te doen. In 2018 namen 100.000 mensen in het Verenigd Koninkrijk deel. 

IkPas in Nederland

"Dry January" is ook in Nederland een bekend fenomeen en wordt in Nederland "IkPas" genoemd. De campagne IkPas werd in Nederland gestart in 2014, in aanloop naar januari 2015. Het is een initiatief van het Trimbos-instituut, Hogeschool Windesheim en diverse GGD-en.

In Nederland is de populariteit van Dry January de afgelopen jaren toegenomen. Dit blijkt uit data van de organisatie IkPas, die deelnemers een maand lang begeleidt bij het laten staan van alcohol. Voor de editie van 2023 namen 41.768 mensen officieel deel aan IkPas / Dry January. 

Bekijk onderstaande tabel met het geregistreerde aantal deelnemers aan IkPas. 

Jaar	Aantal geregistreerde deelnemers
2015	4.595
2016	7.239
2017	10.880
2018	11.503
2019	37.875
2020	41.466
2021	38.477
2022	23.257
2023	41.753
2024	30.407

Het exacte aantal deelnemers zal echter hoger liggen, aangezien veel mensen individueel deelnemen zonder zich officieel aan te melden. Het aantal deelnemers aan “IkPas” in Nederland blijft echter groeien, wat wijst op een toenemende bewustwording van de effecten van alcoholconsumptie op de gezondheid.

Naast Dry January voert IkPas nog meer campagnes, namelijk 'Kortdroog' (niet drinken van 1 februari t/m 28/29 februari) en '40 dagen geen druppel' (14 februari t/m 24 maart). 

Bekijk ook de video 'Wat zegt de wetenschap over alcohol'.

Standpunten Nederlandse organisaties

Verschillende instanties hebben gereageerd op ons verzoek voor input in dit artikel over Dry January.

STAP 

STAP is een onafhankelijk kennisinstituut dat zich inzet voor effectief alcoholbeleid en voor publieke bewustwording van de gezondheidsrisico's van alcohol.

Wim van Dalen van STAP reageert: 'Wij vinden IkPas/Dry January een heel mooi initiatief. Het is een prima fenomeen dat de meeste deelnemers bewust maakt van het feit dat er andere dranken zijn dan bier of andere alcoholhoudende dranken. Daarnaast heeft onthouding verschillende voordelen. Je lever krijgt rust en je slaapt beter. Behalve fysiek heb je ook mentaal profijt van geen alcohol drinken. 62% van de deelnemers ervaart dit. 64% kan na afloop van de actie beter ‘nee’ zeggen tegen alcohol. 32% van de deelnemers is na de actie van IkPas gewicht kwijtgeraakt!'

De opkomst en het gebruik van alcoholvrij bier om de IkPas campagne door te komen vindt STAP echter geen goed idee. Van Dalen: 'Als je tijdens je droge maand alle bier vervangt door alcoholvrij bier raak je niet van je gewoonte om bier te drinken af. Daarom vinden wij drinken van alcoholvrij bier voor deelnemers aan IkPas geen goed idee.'

Nederlandse Brouwers

Nederlandse Brouwers is de overkoepelende organisatie die de belangen behartigt van 13 in Nederland gevestigde bierbrouwerijen. 

Meint Waterlander (directeur Nederlandse Brouwers) over Dry January: 'Als mensen met mate en verantwoord genieten van bier dan zien wij geen enkele reden waarom je plotseling een maand zou moeten passen. En al helemaal niet met bier omdat bier al lager in alcoholpercentage zit. Als mensen er toch voor kiezen dan bieden de brouwerijen tegenwoordig een ruime keus aan alcoholvrije en -arme varianten van uitstekende kwaliteit en met heerlijke smaken. Bier, met of zonder alcohol zorgt voor verbinding en als je verantwoord drinkt, voor vele gezellige momenten. Waarom zou je je dat een maand onthouden!'

Toernée Minérale in België

In België is ook een variant van een 'maand lang niet drinken', maar die wordt (toevalligerwijs) tijdens de kortste maand van het jaar gehouden, namelijk in februari. Tournée Minérale werd voor het eerst gehouden in 2016. Het is een bewustmakingscampagne in België die mensen oproept om een maand lang, in februari, geen alcohol te drinken. Deze campagne is een initiatief van de Stichting tegen Kanker, de Druglijn en het Vlaams Expertisecentrum voor Alcohol en andere Drugs.

Quitter's Day

"Quitter's Day" verwijst naar de tweede vrijdag van januari, die vaak wordt beschouwd als de dag waarop veel mensen hun nieuwjaarsresoluties laten varen. Op deze dag geven mensen vaak op of stoppen ze met hun goede voornemens die ze aan het begin van het jaar hadden gemaakt, zoals stoppen met roken, gezonder eten of meer sporten. Het fenomeen benadrukt de uitdagingen die gepaard gaan met het volhouden van veranderingen en doelen op de lange termijn, en hoeveel mensen moeite hebben om hun motivatie vast te houden na de eerste paar weken van het nieuwe jaar.

"Quitter's Day" (in het Nederlands 'Opgeversdag' of 'Dump je goede voornemens dag') is een term die in 2019 populair is geworden door gegevens van een app genaamd Strava, die fitness- en sportactiviteiten bijhoudt. Strava analyseerde de gebruikersgegevens en ontdekte dat de tweede vrijdag van januari vaak de dag is waarop mensen het meest geneigd zijn om hun fitnessdoelen op te geven of hun trainingen te staken. Hoewel het begrip "Quitter's Day" in eerste instantie gerelateerd was aan fitnessdoelen, wordt het nu vaak breder gebruikt om te verwijzen naar het moment waarop mensen vaak afhaken bij hun nieuwjaarsresoluties in het algemeen.

Gezondheidsvoordelen

Er zijn verschillende gezondheidsvoordelen verbonden aan Dry January en het langdurig stoppen met alcohol:

• Verbeterde slaap: Alcohol kan de slaapkwaliteit beïnvloeden. Mensen die deelnemen aan Dry January melden vaak dat ze beter slapen. 
• Gewichtsverlies: Alcohol bevat veel calorieën. Door een maand geen alcohol te drinken, kunnen mensen gewicht verliezen.
• Meer energie: Zonder de effecten van alcohol voelen veel mensen zich energieker.
• Verminderd risico op ziekten: Langdurig overmatig alcoholgebruik kan leiden tot verschillende gezondheidsproblemen, waaronder leverziekte en bepaalde soorten kanker. Door te stoppen met drinken, kan het risico op deze ziekten verminderen.
• Betere mentale helderheid: Alcohol kan de cognitieve functie beïnvloeden. Mensen die stoppen met drinken, melden vaak dat ze zich mentaal helderder voelen.
• Verlaagde bloeddruk: Alcoholgebruik wordt gelinkt aan een hogere bloeddruk. Een maand onthouding kan al leiden tot een gezondere bloeddruk.

Deze voordelen zijn mogelijk tijdelijk zijn en het is nog onduidelijk hoe lang ze aanhouden. Echter, Dry January kan een nuttige manier zijn om de controle over je drinkgewoonten te herstellen.

Video: Effect van een maand lang niet drinken

NTR Wetenschap zocht uit wat het effect is van een maand geen alcohol drinken.

Bier tijdens Dry January

Als bierliefhebber zit je wellicht niet direct te springen om een maand lang geen alcohol en dus geen bier te drinken. Toch kan Dry January ook een ontdekkingstocht worden, aangezien er tegenwoordig een heleboel bieren zonder alcohol op de markt zijn. Er zijn de afgelopen jaren veel verschillende alcoholvrije bieren en alcoholarme bieren bijgekomen. Lees over de verschillen tussen alcoholvrij en alcoholarm bier. 

Staafdiagram met laag-alcoholische introducties in Nederland

In onderstaande grafiek zien we het aantal nieuwe bieren die op de Nederlandse markt kwamen binnen deze bierstijlen per lanceringsjaar. 

Jaar	Alcoholvrij introducties	Alcoholarm introducties	Totaal
2024	9	16	25
2023	11	10	21
2022	5	8	13
2021	6	14	20
2020	9	15	24
2019	17	8	25
2018	10	7	17
2017	4	6	10
2016	7	1	8
2015	3	0	3

Deze cijfers tonen aan dat er ook voor de bierliefhebber die even geen alcohol tot zich wil nemen nog een heleboel te kiezen is. 

Tijdens IkPas is het de bedoeling dat er helemaal geen alcohol wordt gedronken. Dat betekent dat alcoholarme bieren afvallen, omdat daar tot 0,5% alcohol in kan zitten. Toch zou je als bierdrinker die wil matigen ook de alcoholarme bieren kunnen drinken en daarmee je alcoholconsumptie te verminderen.

Je zou dus een 'Dry January Light' kunnen houden en in plaats van koffie, thee, water een frisdranken ook kunnen gaan voor een diversiteit aan alcoholarme en alcoholvrije bieren. Zelfs als je 'Dry January' geheel alcoholvrij door wilt komen zijn er genoeg opties om tóch bier te blijven drinken. 

Het eerste boek ter wereld over alcoholvrij bier

Welkom in de wereld van bier vol kleur, geur en smaak maar gegarandeerd zonder kater! Auteur en smaakenthousiast Frits Dunnink ging voor jou op ontdekkingstocht en liet zich positief verrassen. Zijn verhaal lees je in het boek ‘0.0 – alcoholvrij bier in de Lage Landen’.

Hoe maken brouwers bier met maximaal 0,5% alcohol? Hoe lang zijn ze daar al mee bezig? En tegen welke uitdagingen liepen ze aan op hun zoektocht naar bier (vrijwel) zonder alcohol dat je drinkt met plezier? Als bonus krijg je tips van gecertificeerde biersommeliers van de beste alcoholvrije en laag-alcoholische bieren die je in Nederland en België kunt vinden.

Opkomst en succes alcoholvrije bierwinkels

Niet alleen de groei van het aantal deelnemers aan IkPas duidt op een groeiende interesse in alcoholarme en -vrije alternatieven... Ook de opkomst en het succes van bierwinkels die zich specifiek op alcoholvrij focussen laten dit zien.

OnderNulPuntVijf

OnderNulPuntVijf is zo'n bierwinkel en oprichtster Janine Driessen merkt het volgende op over Dry January en Tournée Minérale:

'Wij merken zeker dat Dry January een piekmoment is voor onze webshop, dat is gebleken uit de omzet cijfers van de eerdere jaren. Eigenlijk begint de piek bij ons zo eind oktober, met de Alcoholvrije Bier AdventsKalender in zicht. In de aanloop naar de feestdagen zien wij ook al een mooie groei en de topmaand is echt januari. Als je kijkt naar onze Belgische klanten, dan zien wij een piek in februari. Dan onthouden zij zich een maand van alcohol tijdens Tournée Minérale.'

Geschikt alternatief?

'Of wij onze bieren een geschikt alternatief vinden tijdens Dry January? JA! Ons 0.0 aanbod is groot, voor klanten die zich geheel willen onthouden in januari of daarbuiten. Andere bieren tot 0,5% zien wij ook als goed alternatief voor alcoholhoudende bieren. Zeker omdat je na het drinken van deze dranken nog met een gerust hart in de auto kunt stappen en je er niet aangeschoten van zult raken. Zijn er mensen die om medische redenen niet drinken of zwanger zijn dan raden wij 0.0 bier aan (en dus niet tot 0,5%). Verder laten wij het aan de klanten zelf om te bepalen of zij Dry January met 0.0 of toch tot 0.5 doorkomen.'

Groei van de webshop

'Wij zien een mooie stijgende lijn in onze verkoopcijfers de afgelopen jaren. Wij denken dat dit met twee dingen te maken heeft: enerzijds groeit de populariteit van alcoholvrij bier in het algemeen en wij genieten dus ook van deze groeiende interesse. Als je kijkt naar het aanbod van alcoholvrij bier in de supermarkt, dan groeit dit ook nog steeds. Meer en meer mensen kiezen nu eenmaal steeds voor alcoholvrij. Gezondheidsredenen worden hiervoor het meest gegeven. Wanneer mensen het supermarkt aanbod hebben uitgespeeld, komen ze bij ons terecht. En omdat wij bijna wekelijks nieuwe bieren toevoegen aan ons assortiment, zien wij ook dat klanten herhalende bestellingen doen.'

Welke biertypes zijn populair?

'Dit verschilt enorm. Wat wij zien wanneer mensen net beginnen met alcoholvrij, starten zij vaak met pilsners. In veel van die gevallen komen ze erachter dat dit toch wat moutig smaakt en proberen zij een IPA. De alcoholvrije IPA's lopen daarom erg goed. Onder de echte "beer-geeks" zien wij dat er een groeiende interesse is in alcoholvrije stouts en donkere bieren en (pastry)sours. Wij verkopen in verhouding meer bieren tot 0,5% dan 0,0% maar dat komt misschien omdat het 0,0% aanbod ook nog kleiner is. Onder de 0,0% bieren is Brulo de winnaar, daarvan verkopen wij veruit het meest in de categorie 0,0%.

Alcoholvrij Bierhuis

Een andere webshop die zich specifiek richt op alcoholvrije en -arme bieren is Alcoholvrij Bierhuis. Eigenaar Robin Damen over Dry January en hun webshop: 'Wij zien zeker in januari een nieuwe groep klanten gebruik maken van alcoholvrij bier, het is een piek maar die zien we eigenlijk gedurende het jaar herhalen, denk aan de Belgische tournée minérala, vastentijd, stoptober etc. Dat steeds meer mensen in alcoholvrij een alternatief zien moge duidelijk zijn.'

Alcoholarm bier tijdens Dry January?

'Zeker, ik ben van mening dat het stoppen met alcohol alleen werkt met een goed alternatief... Veel mensen associëren alcohol met gezelligheid, daarom vindt men het drinken van een saai glas cola niet leuk op een feestelijk moment. De alcoholvrije alternatieven worden daar juist wel vaak als leuk en lekker ervaren, zeker als het gaat om een speciaalbier! Men drinkt graag iets bijzonders.'

'We zien in onze webshop dat er een toenemende vraag is naar echte 0.0 bieren. Ik vind echter dat alles onder de 0,5% ABV prima is en telt als onthouding. Het gaat om de ervaring en die is in vele gevallen toch net iets beter bij de bieren met een klein beetje alcohol vergeleken met de helemaal 0.0 bieren.'

Populariteit alcoholvrij bier

Er zit zeker een stijgende lijn in de webshop. Zeker een verdubbeling in omzet jaar op jaar. Dit heeft deels te maken met de marketingslag die we gemaakt hebben maar ook met een duidelijke trend, enkele jaren geleden was het voor veel mensen bijzonder als ik vertelde dat ik enkel alcoholvrij dronk, tegenwoordig kom ik steeds meer mensen tegen die dezelfde keuze maken, en je ziet ook dat mensen het interessant vinden. Dit jaar op de kerstmarkt in het dorp waar we gevestigd zijn veel positieve reacties gekregen, veel meer animo dan een jaar geleden. Wel zie je dat met name mannen tegenover vrienden een beetje lacherig blijven doen, “ik drink toch geen alcoholvrij, hahaha”.'

Damp January

‘Damp January’ is een mildere versie van ‘Dry January’. In tegenstelling tot ‘Dry January’, is het tijdens ‘Damp January’ geen probleem als je af en toe toch een glaasje drinkt. Het doel is om je alcoholconsumptie te verminderen. Dit kan bijvoorbeeld door alleen een glaasje te nemen bij speciale gelegenheden, zoals een nieuwjaarsborrel of een feestje.

Er zijn echter geen vaste regels voor 'Damp January’. Wat ‘minder drinken’ precies betekent, kan voor iedereen anders zijn. Volgens experts is de helft van je normale alcoholgebruik een goede richtlijn, maar het is beter om nog minder te nemen. Aangezien het iedereen vrij laat om toch alcohol te nuttigen zijn de meningen over het nut van ‘Damp January’ verdeeld. 

- Hulp nodig tijdens IkPas? Bekijk deze 5 tips om Dry January vol te houden.

- Lees ook dit blog over de opkomst van bieren met weinig alcohol.

- Bekijk alle alcoholvrije bieren

- Bekijk alle alcoholarme bieren

- Kroegbaas Jolke vond Dry January geen goed idee

- Bekijk bierpakketten met alcoholvrij bier